Razvojem svetske privrede i međunarodne razmene roba, usluga i informacija, javile su se i tehničke barijere u tako razvijenom međunarodnom prometu i saradnji. Kako bi se te barijere otklonile, ukazala se potreba da se standardi iz područja sistema upravljanja kvalitetom uopšte i usaglase.
Iste potrebe je iskazala i Evropska zajednica sa naglaskom na donošenje mnogih direktiva za usaglašavanje nacionalanih zakona i standarda sa preporukom da se teži što većoj jedinstvensoti evropskih standarda uz uvažavanje nacionalih standarda i specifičnosti u pripremi.
Uvažavajući napred navedeno, Tehnički komitet ISO/TC 176 Međunarodne organizacije za standardizaciju (ISO) započeo je rad na standardizaciji i usaglašavanju u području sistema upravljanja kvalitetom, obezbeđenja kvaliteta i odgovarajućim tehnologijama kvaliteta. Rezultat tog rada jeste serija standarda ISO 9000 izdata 1987. godine. Serija stanandarda ISO 9000 se sastoji od standarda i uputstava koja se odnose na sisteme upravljanja kvalitetom, pri čemu ISO 9000:2005 kvalitet definiše kao: Nivo do kojeg skup svojstvenih karakteristika ispunjava zahteve.
ISO 9001:2015, kao deo serije standarda ISO 9000, predstavlja međunarodni standard kojim su definisani kriterijumi koje je potrebno da organizacija ispuni u okviru sistema upravljanja kvalitetom. Iako ISO 9001:2015 propisuje koje zahteve sistema upravljanja kvalitetetom organizacije moraju da ispune, on ne definiše i kako oni treba da budu ispunjeni u konkretnoj organizaciji. Na taj način je ostvarena velika fleksibilnost u implementaciji u različitim granama industrije i u različitim tržišnim okruženjima uvažavajući organizacionu strukturu kompanija i resurse kojima organizacija raspolaže. Shodno tome, svaka organizacija razvija sebi svojstven sistem upravljanja kvalitetom (QMS) formiran po zahtevima ISO 9001:2015. u odnosu na koji organizacija može, ali i ne mora biti sertifikovana jer sama sertifikacija nije uslov standarda.
ISO 9001, kao vodeći svetski standard upravljanja kvalitetom, je prošao proces revizije. Nova, ažurirana verzija standarda je objavljena u septembru 2015. godine.
ISO 9001:2015 ima razvijeniju strukturu u odnosu na verziju standarda iz 2008. godine kako bi se omogućilo njegovo lakše korišćenje u kombinaciji sa ostalim standardima iz oblasti sistema menadžmenta. Novom verzijom standarda iz 2015. godine se pridaje veća važnost riziku u odnosu na standard iz 2008. godine…
Neke od glavnih izmena u novoj verziji standarda su i:
- ujednačavanje terminologije sa ostalim standardima iz oblasti sistema menadžmenta,
- prilagođavanje i uslužnim organizacijama – izraz „proizvod“ se zamenjuje terminom „robe i usluge“,
- uvođenje eksplicitnih zahteva za prihvatanje procesnog pristupa kod sistema upravljanja kvalitetom,
- prateći trendove razvoja IT sistema i njihove primene u kompanijama, termini „dokument i zapis“ zamenjuju se terminom dokumentovana informacija,
- sa razumevanja zahteva i očekivanja korisnika prelazi se na razumevanje zahteva i očekivanja svih zainteresovanih strana,
- uvode se obaveza utvrđivanja indikatora performansi procesa, njihovog praćenja i merenja,
- smanjen je broj obaveznih dokumenata…
Sertifikovanim organizacijama je ostavljeno tri godine, od momenta objavljivanja nove verzije standarda, za usklađivanje postojećeg sistema menadžmenta kvalitetom sa zahtevima standarda ISO 9001:2015.
